კვანტური ნახტომი – 100 მეცნიერი, რომელმაც შეცვალა მსოფლიო
გამომცემლობა კლიო
მთარგმნელი მერაბ ბარამიძე
თარგმანი ინგლისურიდან
დღევანდელი ცხოვრება მეცნიერული პროდუქტების გარემოცვაში ყოფნას ნიშნავს. რაც უნდა მნიშვნელოვანი იყოს მეცნიერების მიერ შექმნილი პროდუქტი, არანაკლებ საინტერესოა მისი შექმნის მეთოდები და პროცესი, ემპირიული დაკვირვებიდან – თეორიამდე, თეორიის მოდიფიკაციიდან – მტკიცებულებამდე. მეცნიერული მეთოდი ეწინააღმდეგება უწინდელ შესაძლებლობას ჭეშმარიტების შეცნობისა „ზემდგომის“ კარნახით, რისი რწმენაც ეფუძნებოდა არა მტკიცებულებას, არამედ იმას, თუ ვინ აწვდიდა ადამიანს ამ მტკიცებულებას. ამ წიგნში წარმოდგენილი მეცნიერები უარყოფდნენ „ზემდგომის“ მიერ სიმართლის განსაზღვრას და აკვირდებოდნენ მათ ირგვლივ არსებულ სამყაროს, მოვლენების ასახსნელად ქმნიდნენ თეორიებს და ავითარებდნენ მათ მომავალი კვლევებისთვის. გზა სიბნელიდან და ცრურწმენიდან სინათლისკენ ყოველთვის უსაფრთხო როდი იყო. როდესაც ვესალიუსმა გალენის ძალაუფლებასთან დაპირისპირება გაბედა, ის მატყუარად და შეშლილად გამოაცხადეს; ძმები მონტგოლფიერების მტკიცებულებებმა მხოლოდ სკეპტიციზმი გამოიწვია. გალილეი და კოპერნიკი ძლივს გადაურჩნენ ჯორდანო ბრუნოს ბედს – კოცონზე დაწვას, როდესაც, მიღებული საეკლესიო დოგმის საწინააღმდეგოდ, მზის სისტემის ჰელიოცენტრული თეორია წარმოადგინეს და კაცობრიობას მომავლისაკენ გზა გაუნათეს.
- შესავალი
- ანაქსიმანდრე (ძვ.წ. 611-547)
- პითაგორა (ჩვ.წ.აღ-მდე 581-497)
- ჰიპოკრატე კიოსელი (ჩვ.წ.აღ-მდე 460-377)
- დემოკრიტე აბდერელი (ჩვ.წ.აღ-მდე 460-370)
- პლატონი (ჩვ.წ.აღ-მდე 427-347)
- არისტოტელე (ჩვ.წ.აღ-მდე 384-322)
- ევკლიდე (ჩვ.წ.აღ-მდე 330-260)
- არქიმედე (ჩვ.წ.აღ-მდე 287-212)
- ჰიპარქე (ჩვ.წ.აღ-მდე 165-125)
- ჩანჰენგი (78-139)
- პტოლემეუსი (90-168)
- გალენ პერგამუმელი (130-201)
- ალ ხორეზმი (800–850)
- იოჰან გუტენბერგი (1400–1468)
- ლეონარდო და ვინჩი (1452–1519)
- ნიკოლას კოპერნიკი (1473–1543)
- ანდრეას ვესალიუსი (1514–1564)
- უილიამ გილბერტი (1540–1603)
- ფრენსის ბეკონი (1561–1626)
- გალილეო გალილეი (1564–1642)
- იოჰან კე პლერი (1571–1630)
- უილიამ ჰარვი (1578 1657)
- იოჰან ვან ჰელმონტი (1579–1644)
- რენე დეკარტი (1596–1650)
- ბლეზ პასკალი (1623–1662)
- რობერტ ბოილი (1627–1691)
- კრისტიან ჰოიგენსი (1629–1695)
- ანტონ ვან ლევენჰუკი (1632–1723)
- რობერტ ჰუკი (1635–1703)
- ისააკ ნიუტონი (1642–1727)
- ედმუნდ ჰალეი (1656–1742)
- თომას ნიუკომენი (1663–1729)
- დანიელ ფარენჰეიტი (1686–1736)
- ბენჯამინ ფრანკლინი (1706–1790)
- ჯოზეფ ბლეკი (1728–1799)
- ჰენრი კავენდიში (1731–1810)
- ჯოზეფ პრისტლი (1733–1804)
- ჯეიმს ვატი (1736 1819)
- შარლ დე კულონი (1736–1806)
- ჟოზეფ მონგოლფიერი (1740–1810)
- კარლ ვილჰელმ შილი (1742–1786)
- ანტუან ლავუაზიე (1743–1794)
- გრაფი ალესანდრო ვოლტა (1745–1827)
- ედუარდ ჯენერი (1749 1823)
- ჯონ დალტონი (1766–1844)
- ანდრე-მარი ამპერი (1775–1836)
- ამადეო ავოგადრო (1776–1856)
- ჟოზეფ გეი-ლუსაკი (1778–1850)
- ჩარლზ ბებიჯი (1791–1871)
- მაიკლ ფარადეი (1791 1867)
- ჩარლზ დარვინი (1809–1882)
- ჯეიმს ჯოული (1818–1920)
- ლუი პასტერი (1822–1895)
- გრეგორ მენდელი (1822 1884)
- ჟან-ჟოზეფ ლენუარი (1822–1900)
- ლორდი კელვინი (1824 1907)
- ჯეიმს კლერკ მაქსველი (1831–1879)
- ალფრედ ნობელი (1833–1896)
- ვილჰელმ გოტლიბ დაიმლერი (1834–1900)
- დიმიტრი მენდელეევი (1834–1907)
- ვილჰელმ კონრად რენტგენი (1845–1923)
- თომას ალვა ედისონი (1847–1931)
- ალექსანდერ გრემ ბელი (1847–1922)
- ანტუან-ანრი ბეკერელი (1852–1908)
- პოლ ერლიხი (1854–1915)
- ნიკოლა ტესლა (1856 1943)
- სერ ჯონ ჯოზეფ ტომსონი (1856–1940)
- ზიგმუნდ ფროიდი (1856–1939)
- ჰაინრიხ რუდოლფ ჰერცი (1857–1894)
- მაქს პლანკი (1858–1947)
- ლეო ბაკელენდი (1863–1944)
- ტომას ჰანტ მორგანი (1866–1945)
- მარია კიური (1867–1934)
- ერნესტ რეზერფორდი (1871–1937)
- ძმები რაიტები – ვილბური (1867-1912) და ორვილი (1871-1948)
- გულიელმო მარკონი (1874–1937)
- ფრედერიკ სოდი (1877–1956)
- ალბერტ აინშტაინი (1879–1955)
- ალექსანდრ ფლემინგი (1881–1955)
- რობერტ გოდარდი (1882–1945)
- ნილს ბორი (1885–1962)
- ერვინ შროდინგერი (1887–1961)
- ჰენრი მოსლი (1887–1915)
- ედვინ ჰაბლი (1889–1953)
- სერ ჯეიმს ჩედვიკი (1891–1974)
- ფრედერიკ ბანტინგი (1891–1941)
- ლუი დე ბროლი (1892–1987)
- ენრიკო ფერმი (1901–1954)
- ვერნერ ჰაიზენბერგი (1901–1954)
- ლინუს კარლ პოლინგი (1901–1994)
- რობერტ ოპენჰაიმერი (1904–1967)
- სერ ფრენკ უიტლი (1907–1996)
- ედუარდ ტელერი (1908-2003)
- უილიამ შოკლი (1910–1989)
- ალან ტურინგი (1912–1954)
- ჯონას სალკი (1914–1995)
- როზალინ ფრანკლინი (1920–1958)
- ჯეიმს დუი უოტსონი (დაიბადა 1928 წელს)
- სტივენ ჰოკინგი (დაიბადა 1942 წელს)
- ტიმ ბერნეს-ლი (დაიბადა 1955 წელს)
